Komisioni Evropian njoftoi fundin e menjëhershëm të kufizimeve të diskutueshme të importit për produktet e grurit ukrainas, por tre shtete lindore të BE-së u zotuan të ruajnë ndalimet e tyre pavarësisht vendimit të bllokut.
”Kontrollet mbi drithërat ukrainase – duke kufizuar importet në Bullgari, Hungari, Poloni, Sllovaki dhe Rumani – nuk do të zgjaten më”, tha komisioni.
Lëvizja u mirëprit nga Kievi, i cili po lufton për të ofruar grurin e tij në botë për shkak të bllokadës ruse.
Por, Varshava dhe Budapesti këmbëngulën se do të mbanin kontrolle të diskutueshme, nga frika e një tepricë të produkteve të grurit ukrainas dhe një rënie të çmimeve.
Sllovakia më vonë ndoqi shembullin e tyre.
Ministri hungarez i Bujqësisë István Nagy këmbënguli se vendi i tij do të vazhdojë të kufizojë importet.
“Hungaria po i merr gjërat në duart e veta për të mbrojtur fermerët e saj dhe do të ruajë dhe zgjerojë ndalimin e importit brenda juridiksionit të saj kombëtar”, tha Nagy, sipas një postimi në X.
”Janë shfaqur shqetësime se një fluks i importeve të lira ukrainase mund të pushtojë tregjet fqinje të BE-së, duke lënë kapacitet të pamjaftueshëm ruajtjeje për korrjet e ardhshme të vjeshtës”, tha Nagy.
Komentet e tij erdhën pasi Polonia gjithashtu këmbënguli në mbajtjen e një ndalimi për të mbrojtur tregun e saj.
”Ne do ta bëjmë sepse është në interes të fermerëve polakë”, tha kryeministri polak Mateusz Morawiecki.
Vendimi i komisionit binte ndesh me kërkesat e anëtarëve të BE-së, Polonisë dhe Hungarisë, të cilat fillimisht kishin kufizuar vetë importet.
Pavarësisht zotimit për të ndihmuar Ukrainën e shkatërruar nga lufta me të gjitha mjetet e mundshme, ndërsa ajo lufton forcat ruse, komisioni, nën presion, ndoqi një rregullore që kufizon importet deri më 15 shtator.
Masa kufizoi tregtinë me mallrat ukrainase, si gruri, misri, farat e lulediellit, në pesë shtete anëtare lindore, përkatësisht Hungari, Poloni, Sllovaki, Rumani dhe Bullgari.
”Tani, çrregullimet e tregut janë zhdukur”, tha komisioni në një deklaratë për shtyp.
”Ukraina ra dakord të prezantojë masa ligjore brenda 30 ditëve për të shmangur rritjet e grurit, dhe si Brukseli ashtu edhe Kievi duhet të monitorojnë situatën dhe të reagojnë ndaj çdo situate të paparashikuar”, tha komisioni.
”Komisioni Evropian do të përmbahet nga vendosja e ndonjë kufizimi për sa kohë që masat efektive nga Ukraina janë në fuqi dhe funksionojnë plotësisht”, thuhet në njoftimin për shtyp.
Vendimi u mor pasi Ukraina dhe disa nga vendet e interesuara të BE-së kishin paraqitur kërkesa të kundërta në komision.
Polonia dhe Hungaria kërcënuan të kufizojnë tregtinë më vete, ndërsa Kievi i kishte kërkuar Brukselit të anulonte masat.
Më vonë, Kievi e mirëpriti masën.
“Të gjitha kufizimet e mëparshme të Komisionit Evropian për eksportet bujqësore të Ukrainës tani janë hequr,” tha presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky në X.
“Falënderova Ursula von der Leyen që mbajti fjalën e saj dhe respektoi rregullat e tregut të vetëm. Ky është një shembull i Ukrainës dhe BE-së”, shtoi ai.
Tensionet rreth importeve të grurit çuan në një përçarje në marrëdhëniet midis Polonisë dhe Ukrainës, të cilat zakonisht konsiderohen aleatë të ngushtë në mbrojtjen e Kievit kundër Rusisë.
Importet e grurit ukrainas në bllok ishin rritur ndjeshëm pasi Rusia bllokoi portet e Ukrainës në Detin e Zi, duke privuar Kievin nga aksesi në rrugën kryesore të eksportit për prodhimin e tij të madh bujqësor.
Teprica e produkteve të grurit ukrainas në vendet e Evropës Lindore ishte gjithashtu për shkak të një vendimi të mëparshëm të BE-së për të hequr tarifat mbi importet ukrainase dhe për të zgjeruar në mënyrë drastike rrugët tregtare përmes bllokut me rrugë dhe hekurudha.
Rivendosja e rrugëve tregtare që funksionojnë mirë nëpër Detin e Zi në të ardhmen e afërt duket e pamundur.
Në korrik, Rusia pezulloi një marrëveshje të negociuar nga OKB-ja, e cila lejonte Kievin të eksportonte disa produkte ushqimore, si drithërat, nga deti.
