Tre përfaqësues specialë të emëruar për zgjidhje politike në luftën civile të Sirisë, dhanë dorëheqje si rezultat i ngërçit të shkaktuar nga regjimi i Bashar al-Asadit. Ndërsa ka ngjallur kureshtje nëse vallë përfaqësuesi i ri, Geir O. Pedersen, do të kontribuojë në zgjidhje të krizës që vazhdon 8 vite.
Diplomati norvegjez Geir O. Pedersen, ditë më parë filloi detyrën e tij si Përfaqësues special i Kombeve të Bashkuara (OKB) për Sirinë.
Pedersen me këtë u bë përfaqësuesi i katërt i OKB-së brenda këtyre 8 viteve, pas Kofi Annan, Al-Akhdar al-Ibrahimi dhe Staffan De Mistura.
Përfaqësuesi i parë i OKB-së i cili ishte ndërmjetësues i palëve konfliktuoze ishte ish-Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Kofi Annan.
– Annan: “Regjimi nuk zbatoi planin”
Annan, i cili në vitin e dytë të luftës civile, si përfaqësuesi special i OKB-Ligës Arabe negocionte me regjimin planin në deklaratën më 7 qershor të vitit 2012 deklaroi se regjimi nuk zbaton planin.
Në këtë periudhë në zyrën e OKB-së në Gjenevë filluan negociatat politike. Mbledhja e parë u mbajt më 30 qershor 2012.
Annan gjithashtu i bëri thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së që t’i bëjë presion Asadit. Ai duke theksuar se përgjegjësi kryesor për rritjen e dhunës në vend është regjimi, dha dorëheqje më 2 gusht 2012.
– Ibrahimi: “Regjimi merr pjesë në bisedime me presionin e rusëve”
Pas Annan, detyrën e ndërmjetësit për 21 muaj e ushtroi Al-Akhdar al-Ibrahimi. Në këtë periudhë filloi raundi i dytë i bisedimeve në Gjenevë. Por, bisedimet që filluan më 22 janar 2014, gjithashtu dështuan.
Ibrahimi në deklaratën e tij pas bisedimeve, tha se propozimet e tyre për zvogëlimin e dhunës dhe formimin e qeverisë së tranzicionit janë bllokuar nga delegacioni i regjimit.
Ai dha dorëheqje më 13 maj 2014.
Në një intervistë në tetor të vitit 2015, Ibrahimi potencoi se “Është e qartë se regjimi me presionin e rusëve merr pjesë në bisedimet dhe se nuk bën asgjë përpos asaj që deklaron se opozitarët janë terroristë”.
– De Mistura: “Arsyetimet e regjimit janë të papranueshme dhe të palogjikshme”
Staffan de Mistura, i cili u emërua në korrik 2014, gjatë detyrës së tij shfaqi një qëndrim “pro regjimit dhe Rusisë”.
Qëndrimi pengues i regjimit në negociatat me 3 ndërmjetësues të ndryshëm të OKB-së, buronte nga avantazhi ushtarak i siguruar me mbështetjen e Rusisë, ndërkaq de Mistura, i dha mundësi regjimit që t’i shpërqendrojë bisedimet.
Negociatat që rifilluan në shkurt 2017, vazhduan gjatë tërë vitit por me vendimin numër 2254 i KS-OKB-së u zhvendosën jashtë udhërrëfyesit të tranzicionit të përcaktuar politik.
De Mistura në deklaratën e tij më 15 dhjetor 2017, pas raundit të 8-të të bisedimeve, kishte njoftuar se bisedimet kanë përfunduar pa sukses dhe për herë të parë mbajti përgjegjës regjimin.
Ai tha se opozita në tavolinë ka shtruar 4 tema themelore, përfshirë administrata e tranzicionit, kushtetuta, zgjedhjet dhe lufta me terrorizëm. Mistura potencoi se regjimi është përqendruar vetëm në temën e luftës me terrorizëm.
“Arsyetimet e regjimit janë të papranueshme dhe të palogjikshme”, ka thënë Mistura, me të cilat kishte rikujtuar fjalët e Annan-it dhe Ibrahimi-t.
De Mistura njoftoi dorëheqjen më 17 tetor 2018. Ai vazhdoi detyrën deri në fund të vitit me arsye të vazhdimit të punimeve të Komitetit Kushtetues.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, në nëntor bëri të ditur se në këtë detyrë do ta emërojë Pedersen-in.
– Biografia e Pedersen-it
I lindur në Oslo në vitin 1955, Pedersen që nga 9 qershori 2017 ushtronte detyrën e ambasadorit të Norvegjisë në Pekin. Ai ka kryer detyrën si përfaqësues norvegjez në Autoritetin Palestinez mes viteve 1998 – 2003 dhe ka marrë pjesë në negociatat e Oslos të zhvilluara në vitin 1993 mes qeveris izraelite dhe Organizatës për Çlirimin e Palestinës.
Gjatë viteve 2005-2008 ai ka kryer edhe detyra të ndryshme në nivelin e zyrtarit të lartë të OKB-së në Liban. Diplomati norvegjez gjatë viteve 2012-2017 ka kryer detyrën në përfaqësinë e përherhershme të vendit të tij në New York ndërsa para kësaj në Drejtorinë e përgjithshme të Departamentit të Paqes dhe Çështjeve Humanitare të Ministrisë së Jashtme të Norvegjisë.
