Muzeu i Historisë së Shkencës dhe Teknologjisë Islame në Stamboll, i themeluar nga studiuesi i famshëm Fuat Sezgin, tërheq interesim të madh me ekzemplarë të shpikjeve të shkencëtarëve në fushën e shkencës dhe teknologjisë përgjatë historisë.
Muzeu ka një rëndësi të veçantë me estetikën dhe instruktivitetin e veprave shkencore nga njëra anë dhe përshtypjet dhe njohuritë që ofron nga ana tjetër.
Muzeu i Historisë së Shkencës dhe Teknologjisë Islame pasqyron procesin e botës islame në historinë e shkencës me veprat dhe dokumentet që gjenden aty. Muzeu është gjithashtu i rëndësishëm për gjeneratat e ardhshme, pasi paraqet një urë që bashkon kulturën shkencore lindje-perëndim në aspektin e historisë së shkencës.
Në këte muze gjenden rreth 600 shpikje që u prezantuan për herë të parë në shkencën islame. Muzeu, i cili përfshin maketa të zbulimeve, shpikjeve dhe qendrave shkencore të kohës, shquhet si një nga qendrat më të mëdha në botë në këtë fushë.
Shpikjet e civilizimit islam në midis shekujve 9 dhe 16
Me një sipërfaqe për ekspozita prej 3.500 metrash katrorë dhe një total prej 570 instrumenteve, kopjeve, aparateve, maketave dhe kolokesioneve të modeleve, është lloji i parë i tillë në Turqi dhe i dyti në botë pas Frankfurtit.
Në katin e sipërm të muzeut dykatësh, gjendet një sallë për shfaqje filmash ku mund të shihen video të ndryshme rreth muzeut, si dhe seksioni i astronomisë, teknologjisë, detarisë, teknologjisë së luftës dhe mjekësisë. Në katin e poshtëm të muzeut ekziston një seksion ku ekspozohen dokumente dhe harta të ndryshme në fushën e minierave, fizikës, matematikës-gjeometrisë, urbanizmit dhe arkitekturës, optikës, kimisë dhe gjeografisë. Në sallat e ekspozitave shfaqen modele dhe maketa të veprave nga shkencëtarët islamë.
Ndërkaq, në kopshtin e muzeut shfaqet një glob që përmban kopjen e hartës së botës e cila u përgatit me urdhër të kalifit al-Ma’mun në shekullin 9 dhe që u zbulua në Pallatin Topkapi të Stambollit nga studiuesi turk Sezgin, si dhe Kopshti Botanik Ibn Sina, ku gjenden 26 lloje të bimëve mjekësore të cilat përmenden në vëllimin e dytë të librit “Al-Qanun fi’t-Tibb” (Kanuni i Mjekësisë) të dijetarit të shquar Ibn Sina.
Në sallat e ekspozitës po ashtu mund të shihen një kopje e hartës së botës e hartuar nga Al-Idrisi duke u bazuar në hartën e kalifit al-Ma’mun, ora mekanike e bërë nga dijetari osman Takiyeddin në vitin 1559, Ora Elefant nga libri i dijetarit Al-Jazari, palnetariumi i astronomit dhe matematikanit Abu Said al-Sijzi, sfera qiellore e Abdurrahman al-Sufi, astrolabi i al-Khojandi-t, peshorja e shekullit 12 e bërë nga Abdurrahman al-Hazini që punon sipas parimit të të ujit dhe peshës si dhe ekzemplarë të disa prej shpikjeve të shumë shkencëtarëve të tjerë të rëndësishëm, siç është libri Al-Qanun fi’t-Tibb, të cilat u shpikën gjatë periudhës së artë të civilizimit islami ndërmjet shekujve 9 dhe 16.
Shumica e këtyre ekzemplarëve janë bërë sipas pikturave dhe përshkrimeve në burime të shkruara nga Instituti i Historisë së Shkencave Arabe-Islame pranë Universitetit “Johann Wolfgang Goethe” në Frankfurt, në të cilin Sezgin për një kohë ishte drejtor, ndërsa një pjesë tjetër duke u bazuar në veprat origjinale që janë ruajtur deri në kohët e sotme.
Numri i vizitorëve rritet çdo vit
Profesori i ndjerë Sezgin, i cili krijoi një atelie në Gjermani për përgatitjen e këtyre instrumenteve, punoi me saktësi të madhe për të përgatitur një pjesë të ekzemplarëve duke zgjedhur ekspertë nga Spanja, Egjipti dhe Gjermania. Ndërkaq, disa vepra ai i kompletoi duke bashkuar pjesë të shumta të tyre në disa vende.
I hapur në Parkun Gülhane të Stambollit në vitin 2008, në muze vazhdon të rritet numri i vizitorëve çdo vit e më shumë.
Numri i vizitorëve këtë vit ka shënuar rritje të konsiderueshme, pasi vitin 2019 në Turqi është shpallur si “Viti i Profesorit Fuat Sezgin”.
Me 90 mijë vizitorë sipas të dhënave për pesë muajt e parë të vitit, Muzeu i Historisë së Shkencës dhe Teknologjisë Islame në Stamboll është bërë një nga stacionet më të vizituara kulturore pas Pallatit Topkapi, Ajasofisë dhe Muzeve Arkeologjike të Stambollit.
