Nganjëherë i riu gjynahqar e sheh veten i zënë rob dhe i lidhur me prangat e gjynaheve, për këtë arsye i drejtohet vetes e i thotë: Si t’i shoqëroj shokët e mirë kur unë jam i mbushur me gjynahe? Ndihem si të jem hipokrit gjatë shoqërimit të tyre, e shumë pyetje të tjera.
Këto pengesa janë pëshpëritje jo e natyrshme që burojnë si pasojë e ngarkesës së gjynahut dhe e mëkatit. Sikur të shndërrohej kjo në thirrje për në pendim, braktisje të gjynahut dhe keqardhje, do të ishte më e mirë dhe më primare.
Sikur ta pyeste veten me një gjuhë tjetër dhe logjikë të kundërt e të thoshte:
E para: Shoqërimi im me shokë të zgjedhur vetvetiu është vepër e mirë, bile nga veprat më të mira. Me të vërtetë e mira e shlyen të keqen. Shtoje faktin këtu që Pejgamberi (alejhi selam) për personin që e do vëllanë e tij mysliman për hir të Allahut, e numëroi të jetë në mesin e shtatë personave që do të jenë nën hijen e Arshit të Allahut, atë ditë ku nuk ka hije tjetër përveç hijes së Arshit të Tij.
E dyta: Dashuria për njerëzit e mirë është shkak që të jetë me ta, edhe nëse nuk i arrin gradat e tyre në vepra. Ebu Musa el-Esharij tregon se Pejgamberi (alejhi selam) ka thënë: “Njeriu është me atë që e do.”[1]
E pyeti një beduin Pejgamberin (alejhi selam) se kur do të ndodhte Kiameti. Pejgamberi (alejhi selam) tha: “Çfarë ke përgatitur për atë ditë?” Beduini u përgjigj: “Nuk kam përgatitur për atë ditë shumë namaz, as agjërim e as sadaka (kishte për qëllim veprat vullnetare), por e dua Allahun dhe të dërguarin e Tij.” Pejgamberi m tha “Ti do të jesh me atë që e do.”[2]
Ibn Mesudi tregon se erdhi një njeri te Pejgamberi (alejhi selam) dhe i tha: “Çfarë thua për një njeri që e do dikë, por nuk mund ta arrijë atë me vepra (apo nuk është në nivelin e tij ose nuk ka mundur të jetë bashkë me të në dynja)?” Pejgamberi m: “Njeriu është me atë që e do.”[3]
Përderisa kjo gjë është vërtetuar nga Pejgamberi (alejhi selam), si mund ta lë anash? Ndoshta Allahu ma mundëson t’i arrij gradat e tyre dhe më ringjall së bashku me ta në Ditën e Kiametit. Andaj, stema ime le të jetë:
I dua të drejtit edhe pse vetë nuk jam prej tyre,
ndoshta kjo do të jetë shkak që nëpërmjet tyre ta arrij ndërmjetësimin.
I urrej ata që për mall tregtie i kanë gjynahet,
edhe pse artikujt i kemi të njëjtë.
Nëse imam Shafiu, Allahu e mëshiroftë, i ka thënë këto fjalë në shenjë modestie dhe për ta shtypur nefsin e tij, unë po i them në shenjë lajmërimi të së vërtetës.
E treta: Njerëzit janë tre lloj:
I pari; ai që e frenon veten me frenat e devotshmërisë dhe e largon nga gjynahet. Ky është më i miri dhe më i devotshmi. Shpresoj nga Allahu të ma mundësojë ta arrij këtë gradë.
I dyti; ai që i bën gjynah Allahut, por ndien keqardhje dhe ndien që është në rrezik të madh dhe e shpreson të vijë sa më shpejt dita kur do ta braktisë gjynahun.
I treti; ai që hulumton pas gjynahut dhe gëzohet me të, bile ndien keqardhje nëse i ikën mundësia ta bëjë atë gjynah.
Edhe pse nuk jam nga lloji i parë, shpresoj nga Allahu të ma mundësojë ta arrij gradën e tyre. Për mua më e mirë është të jem nga lloji i dytë sesa të jem nga i treti.
E katërta; keqardhja dhe dhembja që e ndien për gjynahun e bërë është fryt i shoqërimit të shokëve të drejtë. Ky është bereqeti dhe hapi i parë nga fryti i shoqërimit me ta. E, kur të ndahem prej tyre, ky zë do të ulet dhe do të zvogëlohet gjurma e qortimit të vetes, e atëherë do të shpërngulem në zjarrin e gjynahut, Allahu mos dhashë! Ata që nuk i shoqërojnë të mirët, ka mundësi që aty për aty të mos e ndiejnë keqardhjen dhe hidhësinë e gjynahut, në krahasim me ata që i shoqërojnë të mirët, ata e kanë këtë ndjenjë kur i shohin shokët e tyre. Veprat e çdonjërit prej tyre sikur flasin dhe thonë që të gjithë ata janë më të mirë dhe më të pastër se unë.
Pra, shoqërimi im me shokë të mirë është shkak që ta ndiej dhimbjen e gjynahut. Kjo vetvetiu është hap në rrugën e pendimit, me lejen e Allahut. Ai që bën gjynah dhe ndien keqardhje është më i mirë se ai që e bën dhe gëzohet me veprimin e tij.
E pesta: Po supozojmë që kam hequr dorë nga shoqëria e mirë, në këtë rast a do të largohet ankesa ime dhe a do të shërohem nga sëmundja e gjynahut? Apo do ta humb ilaçin dhe do të marrë hov sëmundja?! Njeriu patjetër që do të shoqërohet me dikë, megjithatë, nëse i braktis të drejtit, alternativa e tyre do të jenë ata që i shoh nëpër gjynahe më të mëdha se unë që i veproj. Kështu, tek unë do të lindë përbuzja për gjynahet e mia, bile kureshtja për t’i vështruar gjynahet e tyre. Po ashtu, nuk kam për të dëgjuar prej tyre as këshillë apo rikujtim.
Në qoftë se ia parashtron vetes pyetjet e sipërpërmendura, do të dalësh me këtë rezultat: rënia në gjynah dhe mundimet që i përjeton nga e keqja e gjynahut janë arsye për të gjetur shokë të drejtë dhe për t’u shoqëruar me ta dhe nuk duhet të qëndrosh indiferent.
Më e mira për ty është të kapesh për këtë shoqëri me dhëmballë, madje ti je më nevojtari për ta. T’i duash dhe t’i shoqërosh ata duke vazhduar ti me gjynahet e tua është më e mirë për ty se të largohesh prej tyre duke vazhduar me gjynahet e tua.
Dhun Nuni, Allahu e mëshiroftë, e cilësoi shoqërimin e të mirëve nga shenjat e pendimit dhe tha: “Tri janë nga shenjat e pendimit: të qarit e vazhdueshëm për gjynahet e së kaluarës, frika që mos po kthehesh sërish në to, heqja dorë nga shokët e këqij dhe shoqërimi i njerëzve të mirë.”[4]
Nga shoqërimi i të mirëve përfitojnë edhe të tjerët që nuk janë në shkallën e tyre; te rasti i djelmoshave të shpellës që janë përmendur në Kuran, kur ata dolën nga shpella, i shoqëronte një qen që u përmend në Kuran. “E pasi disa qen e kanë arritur këtë gradë të lartë me shoqërimin dhe me përzierjen e tyre me njerëzit e mirë, derisa për këtë gjë na tregoi Allahu në Kuran, çfarë mendon ti për besimtarët gjynahqarë të cilët i duan të mirët dhe të devotshmit? Bile kjo gjë është ngushëllim për besimtarët që kanë mangësi në vepra të mira dhe nuk munden t’i arrijnë shkallët e përsosjes, si dhe e duan Pejgamberin (alejhi selam) dhe familjen e tij.”[5]
DR. MUHAMED ED DUVEJSH
Nga arabishtja: Irfan JAHIU
