Zvicra, mbi 6 miliardë CHF për blerjen e avionëve luftarakë

Mos i humb

Më 27 shtator votuesit zviceranë do të shkojnë në qendrat e votimit për të vendosur mbi blerjen e avionëve të rinj luftarakë.

Mund të tingëllojë e çuditshme për njerëzit nga e gjithë bota – veçanërisht amerikanët – por zviceranët madje marrin një fjalë të drejtpërdrejtë në blerjen e pajisjeve ushtarake.

Madje, Qeveria Zvicerane dëshiron të shpenzojë mbi 6 miliardë CHF (6 miliardë dollarë) në aeroplanë të rinj luftarakë.

Çështja do t’i vihet elektoratit zviceran më 27 shtator, së bashku me katër pyetje të tjera.

Një pyetje e ngjashme iu bë publikut zviceran më 2014, por u refuzua me 55 për qind të votuesve që kundërshtuan blerjen e 22 avionëve luftarakë ‘Gripen’.

Ky ishte referendumi i parë i këtij lloji në Zvicër, megjithëse votimet në të gjithë vendin për çështjet ushtarake dhe të mbrojtjes kombëtare mbahen shpesh në Zvicër.

Pse Zvicra po mban një referendum për blerjen e avionëve luftarakë?

Megjithëse votimi për çështje të sigurisë kombëtare të kësaj natyre mund të jetë i pazakontë nga një perspektivë ndërkombëtare, nuk ishte gjithmonë rasti.

Deri në vitin 1924, burrat mund të votonin vetëm nëse kishin qenë pjesë e ushtrisë, ndërsa disa vende kishin referendume gjatë rekrutimit gjatë shekullit të 20-të (Australia, Islanda, Kanada – dhe Austria në 2013).

Në Zvicër, tradita e votimit për çështjet e sigurisë kombëtare është mbajtur gjallë. Më shumë se gjysma e 45 votave ushtarake dhe të sigurisë kombëtare janë zhvilluar që nga viti 1970.

Zviceranët besojnë se demokracia e drejtpërdrejtë duhet të ketë një rol qendror në çështjet ushtarake.

Siç vërehet nga media zvicerane Swissinfo, “përdorimi i suksesshëm i instrumenteve të drejtpërdrejta demokratike për të rregulluar çështjet e sigurisë kombëtare është pothuajse ekskluzivisht një zakon zviceran sot”.

“Shteti Alpin ka një funksion model dhe dëshiron ta kryejë këtë në botën e jashtme”.

Qendra e Gjenevës për Kontrollin Demokratik të Forcave të Armatosura (DCAF) u formua nga qeveria zvicerane më 2000 dhe tani ka më shumë se 60 shtete anëtare.

Kush është në favor – dhe kush është kundër?

Qeveria zvicerane thotë se avionët janë të nevojshëm për të mbrojtur hapësirën ajrore të vendit – dhe kësaj here ata nuk kanë specifikuar llojin e avionëve që do të blihen, por përkundrazi kanë kërkuar lejen e njerëzve për të zgjeruar buxhetin ushtarak me një shumë të caktuar.

Qeveria, një mbrojtëse e qartë e planit, argumenton se avionët janë të nevojshëm në mënyrë që Zvicra të mbrojë hapësirën e saj ajrore.

“Avionët aktualë pothuajse janë tashmë të vjetëruar. Ata do të duhet të hiqen nga shërbimi rreth vitit 2030. Këshilli Federal dhe Parlamenti marrin mendimin se avionët luftarakë do të vazhdojnë të jenë të nevojshëm në të ardhmen në mënyrë që të mbrojnë popullatën zvicerane kundër kërcënimeve nga qielli”.

Qeveria nuk ka dhënë një tregues se çfarë do të ndodhë nëse referendumi dështon, edhe pse siç vuri në dukje nga komentatori politik zviceran Sean Mueller nga Universiteti i Lozanës, qeveria ka hyrë në përpjekje për të bindur publikun se avionët janë të nevojshëm.

“Probabiliteti i një përpjekjeje për të fituar votuesit më skeptike të ushtrisë (aktualisht 50% në favor; burra: 64%) që ministrja e Mbrojtjes, Viola Amherd, shpesh është parë duke kaluar kalldrëm me pilotin e vetëm femër të Forcave Ajrore , Fanny Chollet”, shkruan Mueller.

Kundërshtarët e planit argumentojnë “se avionët e rinj janë shumë të shtrenjtë, ekologjikisht të diskutueshëm dhe të panevojshëm për Zvicrën. Aftësitë e policisë ajrore të Zvicrës gjithashtu mund të sigurohen me alternativa më pak të kushtueshme”.

Shoqëria për një Zvicër pa ushtri mblodhi 50,000 nënshkrime për të mbështetur kundërshtimin e tyre për blerjen e avionëve të rinj.

A do të kalojë?

Mueller vëren se qeveria ka “mësuar mësimin e saj” nga 2014.

Në vend që të thirret një votë për miratimin e llojeve specifike të avionëve luftarakë, siç bëri gjashtë vjet më parë, tash asnjë lloj avionësh ose pajisje nuk specifikohet.

Mueller sugjeron që një aprovim i përgjithshëm i buxhetit do të jetë më lehtë për t’u marrë.

Me mbështetjen nga të gjitha partitë kryesore politike të Zvicrës, referendumi është dhënë për miratim.

- ISLAMSHOP.CH -spot_img
- ISLAMSHOP.CH -spot_img

Të fundit